Eski Ziyafetlerde “İçki” Sunma Geleneği
Şimdi Cumhuriyetin ilk yıllarında Modernitenin simgesi olarak da kullanılan likör, bayramlarda ikram olarak dağıtılırdı. Ama çoğumuz bunu unuttuk; Bazılarımız bu yazı ile öğrenecek.
Yıllar önce bayram arifesinde gazetelerin manşetlerinde” Bayram geliyor, içkinizi aldınız mı? diye sloganlar atıyorlardı. Bu çok ilginç ve unutulmaya yüz tutmuş geleneği hep birlikte hatırlayalım.
Günümüzde likör denilince akla yapay olarak tatlandırılmış ve bol şekerli renkli likörler gelmektedir. Ancak 1970’lere kadar durum böyle değildi.
O zamanlar meyve değerliydi ve ” erken ” kavramı oldukça yaygındı. Meyve ilk çıktığında herkesin onu yemesi oldukça zordu. Bu nedenle mevsim dışında da bu lezzetleri tatmanın tek yolu, meyvelerin taze lezzetini alkolün içinde barındıran doğal meyvelerden yapılan likörler olmuştur.
Ama sonraki dönemlerde deyim yerindeyse tüfek icat edildi ve yiğitliği bozuldu. Teknolojik gelişmeler bu sistemi alt üst etmiştir.
Örtü altı yetiştiriciliği yaygınlaştıkça her türlü meyveye her an ulaşılabilir hale geldi. Evlerimizdeki buzdolapları meyveleri koruyunca her meyve her mevsim yenilebilir hale geldi. Ama liköre son darbe indirilirse, aroma endüstrisi vuruldu. Yiyecek ve içeceklere öyle aromalar verilmiştir ki, kimse meyvenin gerçek tadını kaçırmaz ve bilmez.
Yüzyıllar önce içkinin yolunu açan kişi Cabir bin Hayyan’dır.
Aslen Horasan’da doğdu Cabir bin Hayyan Ailesiyle birlikte Yemen’e hicret ettiğinde orada bir takım işler yaptı. Yaptığı çalışmalarla günümüzün değerli simyacıları arasında yerini almıştır. Şarap imbikini bugünkü alkol mantığını elde etmek için yapmıştı. Cumhuriyetin ilk yıllarından 1970’lereBayram ziyaretlerinde misafirlere içki ikram etme geleneği vardı.
8 Şubat 1938’de Akşam Gazetesi’nde ‘Bayram geliyor…’ manşetiyle yayımlandı. Özel Likörler reklam, ‘İçki aldın mı?’ altyazılı ve Unutmayın ki misafirlerinizi ağırlamanın en lezzetli ikramı İnhisar likörleridir” bize bu geleneğin varlığını göstermektedir. Bu geleneğe ilişkin reklamlar ülkenin her yerinde yayınlandı.
Atatürk’ün öncülüğünde İstanbul Mecidiyeköy’de bir içki fabrikası kuruldu.
Cumhuriyetin gözdesi olan ve çağdaş Türk konutlarının simgesi haline gelen likör, özellikle Şeker Bayramlarında misafirler için ayrı bir ikram haline gelirdi. Daha sonra ülkede birçok fabrika kuruldu. Ancak bu gelenek geçmişten günümüze ulaşamamıştır.Yeni neslin şu an farkında bile olmadığı bir neslin bayram tatillerinin vazgeçilmezi arasındaydı.
Bu likörler o zamanlar pek çok konutta misafirlere ikram olarak ikram edilen bir içecek olsa da, artık hayatın tüm koşuşturmacasıyla akıp giderken kaybolan çocukluk anılarına duyulan özlemin ve kısa bir molanın simgesi haline geldi. İyi Bayramlar ve bol meyve aromalı likörler.
